Trám răng là một trong những thủ thuật nha khoa phổ biến nhất, giúp phục hồi những chiếc răng bị sâu, sứt mẻ, mang lại nụ cười khỏe mạnh. Tuy nhiên, sau khi trám, một số bệnh nhân lại cảm thấy khó chịu vì miếng trám bị cao hơn so với bề mặt răng tự nhiên, gây ra cảm giác cộm. Vậy, tại sao trám răng bị cộm? Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp chúng ta có cách phòng ngừa và xử lý hiệu quả hơn. Bài viết này sẽ đi sâu vào các lý do chính dẫn đến tình trạng này.
Các nguyên nhân chính gây trám răng bị cộm
Tình trạng hàn răng bị cộm hay trám răng bị cộm có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, từ kỹ thuật trám cho đến sự thích nghi của cơ thể. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:
A. Do vật liệu trám thừa/không được mài chỉnh kỹ lưỡng
Vật liệu trám đặt quá cao: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi nha sĩ đặt vật liệu trám vào lỗ sâu, nếu không kiểm soát lượng vật liệu hoặc không tạo hình đúng cách, miếng trám có thể bị cao hơn so với mặt nhai tự nhiên của răng.
Nha sĩ chưa kiểm tra kỹ khớp cắn sau khi trám: Sau khi trám, nha sĩ cần sử dụng giấy cắn (articulating paper) để kiểm tra các điểm tiếp xúc của hai hàm khi cắn lại. Nếu bước này không được thực hiện cẩn thận hoặc nha sĩ bỏ sót các điểm cao, miếng trám sẽ bị cộm.
Bệnh nhân chưa cảm nhận rõ ràng khi thử khớp cắn ban đầu: Đôi khi, do tác dụng của thuốc tê hoặc cảm giác lạ lẫm, bệnh nhân có thể không cảm nhận chính xác điểm cộm ngay tại thời điểm nha sĩ kiểm tra. Cảm giác cộm có thể rõ ràng hơn sau khi thuốc tê hết tác dụng hoặc sau vài giờ, vài ngày.
B. Do thay đổi khớp cắn sinh lý sau khi trám
Răng và hàm có khả năng tự điều chỉnh nhẹ theo thời gian: Khớp cắn của chúng ta không hoàn toàn cố định mà có khả năng thích nghi với những thay đổi nhỏ. Đôi khi, ngay cả một miếng trám được đặt rất chuẩn cũng có thể tạo ra một sự thay đổi nhỏ mà cơ thể cần thời gian để "làm quen".
Cơ hàm phản ứng với sự thay đổi nhỏ: Khi có một điểm cộm dù rất nhỏ, cơ hàm có thể phản ứng bằng cách co thắt hoặc thay đổi lực nhai, gây ra cảm giác không quen, khó chịu.
C. Do phản ứng của răng hoặc mô mềm xung quanh
Viêm nướu/viêm nha chu nhẹ: Nếu nướu hoặc các mô xung quanh răng bị viêm nhẹ, chúng có thể sưng lên, làm răng có cảm giác như bị đẩy cao hơn một chút so với bình thường, dẫn đến cảm giác cộm.
Răng bị sang chấn khớp cắn: Một điểm cộm có thể gây ra lực nhai không đều, tạo áp lực quá mức lên một vùng răng cụ thể. Điều này có thể làm răng bị "lung lay" nhẹ hoặc nhạy cảm hơn, dẫn đến cảm giác cộm hoặc ê buốt, thậm chí trám răng xong bị nhức trong một số trường hợp.
Phản ứng dị ứng với vật liệu trám (hiếm gặp): Mặc dù rất hiếm, nhưng một số người có thể có phản ứng dị ứng với thành phần nào đó trong vật liệu trám, gây sưng viêm tại chỗ, làm răng có cảm giác bị cộm.
D. Do kỹ thuật trám răng chưa chuẩn xác
Vật liệu trám không được nén chặt hoặc có khe hở: Nếu vật liệu trám không được nén chặt đúng cách hoặc có bọt khí, nó có thể không ổn định hoặc có những vùng lồi lõm không mong muốn.
Vật liệu trám bị co ngót quá mức sau khi đông cứng (ít phổ biến với vật liệu hiện đại): Một số vật liệu trám cũ hoặc không đúng quy trình có thể có độ co ngót lớn sau khi đông cứng, gây ra sự không đồng đều trên bề mặt.
Quy trình làm khô, chiếu đèn không đúng chuẩn: Đối với trám composite, quá trình chiếu đèn quang trùng hợp cần đúng thời gian và cường độ. Nếu không, vật liệu có thể không đông cứng hoàn toàn hoặc không đồng đều, dẫn đến lỗi trám.
E. Vấn đề liên quan đến nha sĩ và phòng khám
Thiết bị kiểm tra khớp cắn không chính xác: Một số phòng khám có thể không có đủ hoặc sử dụng thiết bị kiểm tra khớp cắn hiệu quả.
Nha sĩ thiếu kinh nghiệm: Kinh nghiệm của nha sĩ trong việc tạo hình miếng trám và kiểm tra khớp cắn đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nha sĩ thiếu kinh nghiệm có thể không nhận biết được các điểm cộm nhỏ.
Quá trình trám vội vàng: Áp lực thời gian hoặc lượng bệnh nhân đông có thể khiến nha sĩ không có đủ thời gian để thực hiện các bước kiểm tra và điều chỉnh cuối cùng một cách tỉ mỉ.
Tác động của các nguyên nhân
Dù nguyên nhân là gì, trám răng bị cộm đều gây ra những ảnh hưởng đáng kể:
Ảnh hưởng đến cảm giác ăn nhai, gây khó chịu và giảm hiệu quả nhai.
Tiềm ẩn nguy cơ gây biến chứng nghiêm trọng hơn như đau khớp thái dương hàm, ê buốt kéo dài, thậm chí là hỏng tủy răng hoặc gãy vỡ răng nếu không được xử lý kịp thời.
Cách phòng tránh dựa trên nguyên nhân
Hiểu được tại sao trám răng bị cộm giúp chúng ta có những biện pháp phòng tránh hiệu quả:
Chọn nha khoa uy tín: Ưu tiên những phòng khám có trang thiết bị hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao.
Thăm khám định kỳ: Giúp phát hiện sớm các vấn đề răng miệng, bao gồm cả tình trạng trám răng.
Thông báo rõ ràng cho nha sĩ: Ngay sau khi trám, hãy cắn nhẹ nhàng và thông báo cho nha sĩ biết nếu bạn cảm thấy bất kỳ sự vướng víu nào, dù là nhỏ nhất. Đừng ngần ngại yêu cầu điều chỉnh nếu cần.
