I. Giới thiệu
Trong số 32 chiếc răng vĩnh viễn của một người trưởng thành, răng khôn (hay còn gọi là răng cối lớn thứ ba) luôn là chủ đề gây nhiều tranh cãi và lo lắng nhất. Chúng là những chiếc răng cuối cùng mọc trên cung hàm, thường xuất hiện vào giai đoạn cuối tuổi thiếu niên hoặc đầu tuổi trưởng thành. Nhiều người thường thắc mắc con người có bao nhiêu răng khi trưởng thành và liệu tất cả mọi người đều có răng khôn hay không, và nếu có thì có bao nhiêu chiếc. Bài viết này sẽ giải đáp chính xác số lượng răng khôn ở người trưởng thành, thời điểm chúng thường mọc và các vấn đề phổ biến liên quan đến những chiếc răng đặc biệt này.
Việc hiểu rõ về răng khôn là cần thiết, bởi vì chúng thường là nguyên nhân gây ra nhiều rắc rối và cần sự can thiệp của nha sĩ.
II. Số lượng răng khôn bình thường ở người trưởng thành
1. Tổng số răng khôn:
Một người trưởng thành bình thường có thể có tối đa 4 chiếc răng khôn.
Vị trí: 2 chiếc ở hàm trên (một bên phải và một bên trái) và 2 chiếc ở hàm dưới (một bên phải và một bên trái), nằm ở vị trí cuối cùng của mỗi cung hàm.
2. Răng khôn là gì?
Tên gọi khoa học của răng khôn là răng cối lớn thứ ba (Third Molars). Chúng được gọi là "răng khôn" vì thường mọc vào độ tuổi mà con người đã trưởng thành và có "khôn" hơn (thường từ 17 đến 25 tuổi, hoặc đôi khi muộn hơn).
Đây là những chiếc răng cuối cùng hoàn thiện và nhú lên khỏi nướu, sau khi tất cả các răng vĩnh viễn khác đã mọc đầy đủ.
III. Tại sao không phải ai cũng có đủ 4 răng khôn?
Mặc dù có thể có tối đa 4 chiếc răng khôn, nhưng trên thực tế, không phải tất cả mọi người đều mọc đủ số lượng này. Có một số lý do chính:
1. Thiếu mầm răng bẩm sinh (Agenesis):
Đây là một tình trạng di truyền. Một số người sinh ra đã không có mầm răng khôn (hoặc chỉ có một phần), do đó, răng khôn sẽ không bao giờ mọc.
Người ta có thể thiếu 1, 2, 3 hoặc thậm chí cả 4 chiếc răng khôn do yếu tố bẩm sinh này.
2. Răng khôn mọc ngầm/kẹt (Impacted Wisdom Teeth):
Trong nhiều trường hợp, mầm răng khôn có tồn tại trong xương hàm, nhưng do thiếu không gian trên cung hàm hoặc do hướng mọc bất thường, răng khôn không thể nhú lên khỏi nướu một cách hoàn chỉnh.
Răng có thể mọc lệch (nghiêng về phía răng số 7, nghiêng về phía má/lưỡi, hoặc mọc ngang), mọc kẹt dưới xương hàm hoặc chỉ nhú lên một phần.
Trong những trường hợp này, dù có mầm răng nhưng răng khôn không thể thực hiện chức năng ăn nhai và thường được coi là "không có" về mặt chức năng. Thậm chí, chúng còn gây ra nhiều vấn đề và cần phải nhổ bỏ.
IV. Các vấn đề thường gặp với răng khôn
Do vị trí mọc cuối cùng và thường thiếu không gian, răng khôn là nguyên nhân của nhiều vấn đề răng miệng:
1. Mọc ngầm/lệch: Đây là vấn đề phổ biến nhất. Răng khôn mọc ngầm hoặc lệch có thể gây:
Đau nhức, sưng tấy: Do răng chèn ép vào nướu, xương hoặc răng bên cạnh.
Nhiễm trùng (viêm quanh thân răng): Nướu trùm lên một phần răng khôn tạo thành túi, dễ bị thức ăn và vi khuẩn mắc kẹt, gây viêm nhiễm, sưng đau, có mủ.
Chèn ép răng bên cạnh: Răng khôn mọc lệch có thể đẩy, chèn ép vào răng cối lớn thứ hai (răng số 7), gây xô lệch cả hàm răng hoặc làm sâu răng số 7.
2. Sâu răng và viêm nha chu:
Vị trí răng khôn nằm ở trong cùng của cung hàm, rất khó để vệ sinh sạch sẽ bằng bàn chải thông thường. Điều này khiến thức ăn và mảng bám dễ dàng tích tụ, làm tăng nguy cơ sâu răng và viêm nướu/nha chu nghiêm trọng.
3. Viêm túi lợi trùm:
Khi răng khôn chỉ nhú lên một phần, phần nướu phủ lên trên có thể bị viêm nhiễm do thức ăn kẹt lại và vi khuẩn phát triển, gây đau, sưng và hôi miệng.
4. Ảnh hưởng đến khớp cắn:
Răng khôn mọc lệch có thể gây ra sự mất cân bằng trong khớp cắn, dẫn đến đau khớp thái dương hàm hoặc các vấn đề về chức năng nhai.
5. U nang, u hạt:
Trong một số trường hợp hiếm gặp, răng khôn mọc ngầm có thể hình thành u nang hoặc u hạt quanh thân răng, gây tiêu xương hàm và cần phải phẫu thuật loại bỏ.
V. Khi nào cần nhổ răng khôn?
Không phải tất cả răng khôn đều cần nhổ. Răng khôn mọc thẳng, không gây đau, không gây vấn đề gì cho các răng khác và có thể vệ sinh sạch sẽ thì có thể giữ lại. Tuy nhiên, nha sĩ thường chỉ định nhổ răng khôn trong các trường hợp sau:
Khi răng mọc ngầm, mọc lệch gây đau, sưng, nhiễm trùng tái phát nhiều lần.
Khi răng khôn mọc lệch gây sâu răng số 7 hoặc chèn ép làm xô lệch các răng khác.
Khi có nguy cơ gây viêm túi lợi trùm mãn tính.
Khi không có đủ chỗ để răng mọc thẳng và thực hiện chức năng ăn nhai.
Khi có dấu hiệu hình thành u nang, u hạt.
Trong một số kế hoạch chỉnh nha, răng khôn có thể cần được nhổ để tạo khoảng trống.
VI. Kết luận
Răng khôn là những chiếc răng đặc biệt, thường gây ra nhiều vấn đề do vị trí và không gian hạn chế. Người trưởng thành có bao nhiêu răng khôn thường là tối đa 4 chiếc, nhưng số lượng thực tế và tình trạng mọc của chúng rất đa dạng. Việc thăm khám nha sĩ định kỳ và chụp X-quang là cần thiết để đánh giá chính xác tình trạng răng khôn của bạn và đưa ra quyết định phù hợp về việc có nên nhổ bỏ hay không, nhằm bảo vệ sức khỏe răng miệng toàn diện.
