Amalgam là một trong những vật liệu trám răng lâu đời và bền bỉ nhất, với màu bạc đặc trưng. Mặc dù đã được thay thế phần lớn bởi Composite (nhựa thẩm mỹ), Amalgam vẫn còn hiện diện trong miệng của hàng triệu người. Khi công nghệ chẩn đoán hình ảnh tiên tiến như MRI trở nên phổ biến, câu hỏi liệu răng sứ có chụp mri được không mở rộng sang các phục hình kim loại khác như Amalgam.
Chúng ta sẽ tìm hiểu thành phần của Amalgam, đánh giá tính an toàn về nhiệt độ, độc tính và nguy cơ nhiễu hình ảnh khi chụp cộng hưởng từ, để trả lời câu hỏi: vật liệu trám Amalgam (kim loại) có an toàn khi chụp MRI không?
I. Phân Tích Tính An Toàn Cơ Học Của Amalgam Trong MRI
Trám Amalgam là một hợp kim được tạo thành từ bột Bạc, Đồng, Thiếc trộn với Thủy ngân lỏng.
1. Phân Loại Kim Loại
Amalgam được xếp vào nhóm vật liệu diamagnetic, tức là nó không bị từ trường của máy MRI hút mạnh mẽ như kim loại sắt từ. Miếng trám Amalgam nhỏ, cứng chắc và không có nguy cơ bị dịch chuyển hay bật ra khỏi răng.
2. Vấn Đề Nhiệt Độ
Kim loại có khả năng hấp thụ năng lượng sóng radio (RF) của MRI và sinh nhiệt. Tuy nhiên, do kích thước của miếng trám Amalgam rất nhỏ và được bao quanh bởi mô răng (có khả năng cách nhiệt), nguy cơ tăng nhiệt cục bộ lên mức nguy hiểm (gây bỏng) là cực kỳ thấp và không đáng kể.
3. Mối Lo Ngại Về Thủy Ngân
Một số người lo ngại rằng từ trường MRI có thể kích thích Thủy ngân trong Amalgam giải phóng hơi độc. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học và cơ quan y tế uy tín đã khẳng định không có bằng chứng lâm sàng nào cho thấy Thủy ngân được giải phóng với lượng đủ để gây độc dưới tác động của máy MRI.
II. Vấn Đề Lớn Nhất: Nhiễu Hình Ảnh (Artifacts)
Mặc dù an toàn về mặt cơ học, Amalgam lại là vật liệu gây nhiễu ảnh nghiêm trọng nhất trong nha khoa.
1. Amalgam Gây Nhiễu Ảnh Mạnh
Do Amalgam là vật liệu có mật độ kim loại rất cao, khi chụp MRI, nó tạo ra sự biến dạng từ trường cục bộ mạnh mẽ, dẫn đến hiện tượng Susceptibility Artifacts (vùng không có tín hiệu - "lỗ đen") trên hình ảnh.
2. Ảnh Hưởng Chẩn Đoán
Nhiễu ảnh từ Amalgam lớn hơn nhiều so với nhiễu ảnh từ răng sứ Titan. Nếu bệnh nhân có nhiều miếng trám Amalgam ở răng hàm, các "lỗ đen" này có thể che khuất các cấu trúc quan trọng trong vùng hàm, khớp thái dương hàm, ống thần kinh hoặc các xoang cạnh mũi. Việc này làm giảm đáng kể khả năng chẩn đoán chính xác của bác sĩ.
III. Vai Trò Của Vật Liệu Sứ Hiện Đại Trong Chẩn Đoán
Khi tìm hiểu Kiến thức răng sứ và các vật liệu hiện đại khác, ta thấy xu hướng dịch chuyển sang vật liệu không kim loại là tất yếu, không chỉ vì thẩm mỹ mà còn vì tính tương thích y tế.
Composite và GIC: Các vật liệu trám hiện đại (nhựa thẩm mỹ và Glass Ionomer Cement) không gây nhiễu ảnh đáng kể, là lựa chọn lý tưởng cho các bệnh nhân có nhu cầu chụp MRI thường xuyên.
Sứ Toàn Phần (Zirconia/Emax): Thay thế răng sứ kim loại, sứ toàn phần loại bỏ hoàn toàn nguy cơ nhiễu ảnh và nhiệt độ.
IV. Kết Luận
Về mặt an toàn cơ học và nhiệt độ, vật liệu trám Amalgam (kim loại) được coi là an toàn khi chụp MRI. Không có nguy cơ bị hút hay bị nóng lên gây bỏng.
Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất của Amalgam là khả năng gây nhiễu hình ảnh nghiêm trọng, làm giảm chất lượng chẩn đoán vùng đầu cổ. Trong các ca chụp hình cần độ chính xác cao ở vùng hàm mặt, nha sĩ và bác sĩ chẩn đoán hình ảnh có thể khuyến nghị thay thế miếng trám Amalgam bằng Composite hoặc Zirconia để đảm bảo kết quả hình ảnh rõ nét và đáng tin cậy.
