Tiêu chảy là một trong những triệu chứng thường gặp khi trẻ mọc răng, dù thường là nhẹ và không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, bất kỳ dạng tiêu chảy nào cũng tiềm ẩn nguy cơ mất nước và điện giải, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Việc biết khi nào nên bù nước và điện giải cho trẻ mọc răng bị tiêu chảy là vô cùng cần thiết để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm nhất của tiêu chảy – tình trạng mất nước nghiêm trọng.
Tại sao cần bù nước và điện giải?
Cơ thể con người, đặc biệt là trẻ nhỏ, cần một lượng nước và các chất điện giải (natri, kali, clorua) nhất định để duy trì các chức năng sống. Khi trẻ mọc răng đi tướt, mỗi lần đi ngoài là một lần cơ thể mất đi một lượng đáng kể nước và các chất điện giải này. Nếu không được bù đắp kịp thời, tình trạng mất nước sẽ trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan và có thể đe dọa tính mạng. Ngay cả tiêu chảy nhẹ cũng cần được quan tâm bù nước để tránh tình trạng bé mệt mỏi, biếng ăn do thiếu dịch
Dấu hiệu nhận biết khi cần bù nước và điện giải
Cha mẹ cần đặc biệt chú ý đến các dấu hiệu của mất nước, dù là nhẹ nhất, để kịp thời bù nước và điện giải cho trẻ mọc răng bị tiêu chảy:
Tiêu chảy: Bất cứ khi nào bé bị tiêu chảy, dù chỉ là đi ngoài phân lỏng hơn bình thường vài lần, cũng nên bắt đầu bù nước và điện giải nhẹ nhàng. Việc bù sớm sẽ giúp phòng ngừa tình trạng mất nước nặng hơn.
Khát nước hơn bình thường: Bé thường xuyên đòi uống nước, bú mẹ liên tục hoặc tỏ ra khát.
Môi khô, lưỡi khô: Quan sát thấy môi và lưỡi bé không còn ẩm ướt như bình thường.
Tiểu tiện ít hơn: Tã của bé khô lâu hơn bình thường (tã ướt ít hơn trong 6-8 giờ liên tục đối với trẻ nhỏ, hoặc không tiểu trong hơn 12 giờ đối với trẻ lớn).
Mắt trũng nhẹ: Mắt bé có vẻ hơi trũng sâu vào trong.
Bé quấy khóc, biếng ăn, hoặc mệt mỏi hơn: Do thiếu nước và khoáng chất, bé có thể trở nên cáu kỉnh, uể oải, không muốn chơi.
Da khô, kém đàn hồi: Khi véo da bụng bé lên, da không đàn hồi trở lại nhanh chóng (dấu hiệu mất nước nặng).
Cách bù nước và điện giải an toàn và hiệu quả
Khi đã xác định khi nào nên bù nước và điện giải cho trẻ mọc răng bị tiêu chảy, cha mẹ cần biết cách thực hiện đúng. Một số cha mẹ cũng lo lắng về trình tự mọc răng của bé, chẳng hạn như trẻ mọc răng hàm trên trước có sao không, nhưng điều quan trọng hơn cả là đảm bảo bé luôn được bù nước kịp thời và đúng cách trong giai đoạn này
Dung dịch Oresol (ORS): Đây là lựa chọn hàng đầu và hiệu quả nhất để bù nước và điện giải cho trẻ bị tiêu chảy.
Pha đúng cách: Luôn đọc kỹ hướng dẫn trên bao bì để pha đúng tỷ lệ với nước đun sôi để nguội. Tuyệt đối không pha quá đặc hoặc quá loãng, vì có thể gây nguy hiểm cho bé.
Cách cho uống: Cho bé uống từng chút một (khoảng 5-10ml mỗi lần), chia thành nhiều lần trong ngày, ngay cả khi bé nôn trớ. Nếu bé nôn, chờ khoảng 5-10 phút rồi cho bé uống lại với lượng ít hơn.
Lượng dùng: Lượng Oresol cần bù phụ thuộc vào cân nặng và mức độ mất nước của bé, tốt nhất nên theo chỉ dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.
Nước lọc đun sôi để nguội: Với trẻ lớn hơn, có thể cho bé uống thêm nước lọc sạch để bù nước.
Nước dừa tươi: Giàu kali và các khoáng chất, có thể dùng cho trẻ lớn hơn (trên 1 tuổi và đã quen với nước dừa), nhưng không nên thay thế hoàn toàn Oresol.
Tiếp tục bú sữa mẹ: Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng và nước tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hãy cho bé bú thường xuyên hơn.
Nước cháo muối hoặc nước cơm rang: Có thể dùng để bù nước và cung cấp một phần năng lượng nhẹ.
Những điều cần tránh:
Không dùng nước đường, nước ngọt có ga, nước ép trái cây đóng hộp để bù nước, vì chúng có thể làm tiêu chảy nặng hơn.
Không tự ý dùng thuốc chống tiêu chảy khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
